کلمه لیزر (به لاتین :Laser ) بر گرفته از عبارت «Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation» به معنی ( تقویت نور به روش گسیل القایی تابش ) است.
سایت مرکز لیزر در باره معرفی مراکز لیزر پزشکی و درمانی و زیبایی (پوست و مو و … ) میباشد و مقالات داخل سایت صرفا جهت بالا بردن اطلاعات کاربر میباشد .
یا به تعریف دیگر لیزر به معناي تقويت نور بوسيله امواج تحريك شده مي باشد. ليزر بر اساس پديده رزونانس كار مي كند. خروجي ليزر يك ميدان مغناطيسي همسان است. در يك اشعه همسان انرژي الكترومغناطيسي، همه امواج داراي يك فركانس و فاز هستند.
لیزر ابزاری است که نور را به صورت پرتوهای موازی بسیار باریکی که طول موج مشخصی دارند ساطع می‌کنند. این دستگاه از ماده‌ای جمع‌کننده یا فعال کنده نور تشکیل شده که درون محفظه تشدید نور قرار دارد. این ماده پرتو نور را که به وسیله یک منبع انرزی بیرونی (از نوع الکتریسیته یا نور) به وجود آمده، تقویت می‌کند.
نخستین بار طرح اولیه لیزر (میزر) را انیشتین داد. کار لیزر به این گونه‌است که با تابش یک فوتون به یک ذره (اتم یا مولکول یا یون) برانگیخته، یک فوتون دیگر نیز آزاد می‌شود که این دو فوتون با هم، هم فرکانس هستند. با ادامه این روند شمار فوتون‌ها افزایش می‌یابد که می‌توانند باریکه‌ای از فوتون‌ها را به وجود بیاورند.
لیزر از نظر ماهیت هیچ تفاوتی با نور عادی ندارد و خواص فیزیکی لیزر، آن را از نورهای ایجاد شده از دیگر منابع متمایز می‌سازد. از نخستین روزهای تکنولوژی لیزر، به خواص ویژه آن پی برده شد که خود این خواص بستری عظیم برای کاربرد های وسیع این پدیده در علوم گوناگون به ویژه صنعت و پزشکی ایجاد کرده‌است. پیشرفت دانش بدون تکنولوژی لیزر امکان‌پذیر نیست. بقیه در ادامه مطلب
شاید مهم‌ترین بخش فیزیک اتمی، بحث فیزیک لیزر باشد. با دادن انرژی به الکترون‌های یک اتم می‌توان آن‌ها را به مدارهای بالاتر برد. اما این خانه جدید برای الکترون‌ها جایگاه چندان پایداری نیست و الکترون‌ها ترجیح می‌دهند با پس دادن انرژی به مدار اصلی خود برگردند. این انرژی به صورت یک فوتون با فرکانس مشخص آزاد می‌شود. یعنی یک واحد انرژی. نور از همین فوتون‌ها ساخته می‌شود. پس اگر با تعداد زیادی از اتم‌ها هم‌زمان این کار را انجام دهیم، می‌توانیم پرتو نوری تک فرکانس ایجاد کنیم. علاوه بر اینکه با روش‌ها و دقت‌هایی می‌توان پرتوهای هم فاز تولید کرد. این پدیده اساس تولید پرتوهای لیزر است. ویژگی‌های منحصربفرد لیزر آن را از نورهای دیگر متمایز می‌سازد که در هیچ منبع نور دیگری یافت نمی‌شود. لیزر چهار ویژگی دارد:
- همدوسی
- تک رنگی
- واگرایی کم
- موازی بودن پرتو
براي ساخت يك ليزر پايه، به يك اتاقك يا حفره نياز است اين حفره به گونه اي طراحي شده است كه امواج مادون قرمز (IR)، نور مرئي، يا امواج ماوراء بنفش را مي تاباند. به طوري كه اين امواج يكديگر را تقويت مي كنند. حفره مورد نظر مي تواند انباشته از گاز، مايع يا حتي يك ماده جامد باشد. اما انتخاب اين ماده روي طول موج خروجي تأثير مي گذارد. در هر سمت اتاقك يك آينه وجود دارد. يكي از آينه ها كل امواج را باز تابش مي كند و اجازه نمي دهد هيچ انرژي از آن عبور كند. ولي آينه ديگر كاملاً باز تابنده نيست و در حدود ۵ درصد از انرژي را از خود عبور مي دهد. و اما انرژي موجود در حفره يا اتاقك از يك منبع خارجي تأمين مي شود. كه به اين عمل تپش (pumping) گويند. عمل تپش يك ميدان مغناطيسي به كمك فركانس طبيعي اتمهاي ماده داخل حفره (پديده رزونانس) مي سازد كه در نتيجه آن اتمهاي ماده داخل حفره شروع به نوسان مي كنند. امواج بين دو آينه منعكس مي شوند. طول حفره به گونه اي انتخاب مي شود كه فركانس رفت و برگشت امواج با فركانس طبيعي ماده داخل حفره هماهنگ باشد به گونه اي كه امواج يكديگر را تقويت كنند. در اين فركانس امواج الكترومغناطيس از آن سمت حفره كه آينه اش درصدي از امواج را از خود عبور مي دهد پديدار مي شوند. خروجي مي تواند يك اشعه پيوسته يا يك سري امواج ناپيوسته باشد.
ليزر قرمز يك نوع ساده و معمول از اين اشعه است و تونلي ميله اي شكل دارد كه از تركيب اكسيد آلومينيوم و كروم جامد ساخته شده است. خروجي به صورت پالس هاي (ناپيوسته) در فواصل ۵۰۰ ميكروثانيه مي باشد. و عمل تپش بوسيله يك لوله حلزوني شكل كه به دور حفره پيچيده شده است انجام مي گيرد. و فركانس خروجي در محدوده نور قرمز قابل ديدن است.
ليزر هليوم ـ نئون نوع ديگري از انواع مواد معمول موجود براي ساخت ليزر است. و به خاطر قيمت مناسب آن در وسايل بازي و سرگرمي الكترونيكي استفاده مي شود. همانطور كه از نام آن پيداست حفره از گازهاي هليوم و نئون پر شده است. . خروجي آن قرمز لاكي روشن است. به جاي هليوم و نئون مي توان از گازهاي ديگر هم استفاده كرد كه اشعه هايي با طول موج متفاوت توليد مي كنند. مثلاً آرگون ليزري به رنگ آبي قابل ديدي توليد مي كند. و تركيبي از نيتروژن دي اكسيد كربن و هليوم اشعه مادون قرمز توليد مي كند.
ليزر يكي از برجسته ترين اختراعات قرن بيستم است كه موارد استفاده فراواني از آن در علوم الكترونيك، كامپيوتر، پزشكي و… كشف شده است.